Molok Polska - Blog

Na wielu starszych osiedlach brakuje miejsca na typowe wiaty śmietnikowe. Kontenery stoją luzem, często zajmując chodnik lub miejsca parkingowe, co skutkuje bałaganem, nieprzyjemnym zapachem i hałasem przy opróżnianiu  Mieszkańcy coraz głośniej domagają się uporządkowania sytuacji – zwłaszcza że rosną wymagania dotyczące segregacji i recyklingu. Unijne dyrektywy przewidują np. osiągnięcie 60% poziomu recyklingu do 2030 roku, podczas gdy dziś średnia w Polsce wynosi ok. 30% Problemy z przestrzenią na odpady mogą zniechęcać ludzi do segregowania śmieci, a wspólnoty narażać na kary. Na szczęście istnieją sprawdzone rozwiązania. W artykule prezentujemy nowoczesne systemy pojemników, najważniejsze przepisy odległościowe oraz przykłady miast, które poradziły sobie z podobnym problemem. Podpowiadamy, jak w estetyczny i funkcjonalny sposób zagospodarować skąpą powierzchnię osiedla – z uwzględnieniem zasad recyklingu.

Altany śmietnikowe (wiaty osłaniające kontenery na odpady) to często najsłabiej zaprojektowane elementy osiedli. Większość to blacha falista lub prosta siatka – funkcjonalne, ale mało estetyczne schowki na śmieci, które potrafią szpecić otoczenie. Mimo że temat bywa pomijany, architekci dobrze wiedzą, jak bardzo brak dbałości o te „brzydkie miejsca” może boleć. Poniżej analizujemy, jak dobry projekt altany śmietnikowej wpływa na odbiór całego osiedla, czy lepiej postawić na gotowe prefabrykaty czy indywidualny projekt, jak dobrać materiały spójne z otoczeniem oraz czego możemy nauczyć się od krajów nordyckich, gdzie nawet nieatrakcyjne z pozoru przestrzenie zyskują na jakości dzięki przemyślanemu designowi.

Problem „ukrytej” infrastruktury odpadów

System segregacji odpadów funkcjonujący w przestrzeniach publicznych w Polsce wymaga dziś więcej niż tylko instalacji pojemników. Mimo że przepisy dotyczące gospodarki odpadami są coraz bardziej restrykcyjne, nadal zauważa się, że wiele miast i wspólnot nie radzi sobie z poprawnym wdrażaniem systemów segregacji. Powód jest złożony. Przestrzeń publiczna, z racji swojego otwartego charakteru, jest miejscem generowania odpadów przez różne grupy użytkowników: mieszkańców, turystów, klientów galerii handlowych, pracowników biurowców. Brak jednorodnej grupy odbiorców powoduje, że odpowiedzialność za odpady rozmywa się. Użytkownicy nie czują się za nią bezpośrednio odpowiedzialni, co prowadzi do częstego porzucania odpadów w miejscach do tego nieprzeznaczonych lub mieszania frakcji. Ponadto brak konsekwentnej edukacji oraz czytelnej informacji o zasadach segregacji powoduje dalsze pogłębianie problemu.

Od 1 stycznia 2025 branża budowlana objęta została wymogiem selektywnego zbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Wytwórcy tych odpadów muszą segregować je co najmniej na sześć frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips oraz odpady mineralne (np. beton, cegły, kamienie). Celem regulacji jest zwiększenie poziomu recyklingu w sektorze budowlanym i ograniczenie masy odpadów trafiających na składowiska. Najnowsza nowelizacja ustawy o odpadach (projekt UC23) uelastyczniła jednak te wymogi – dopuszczono przekazanie zmieszanych odpadów BiR wyspecjalizowanemu podmiotowi posiadającemu zezwolenia, który dokona ich segregacji poza miejscem wytworzenia, przy czym pierwotny wytwórca nadal odpowiada za wykonanie obowiązku wysegregowania tych odpadów. Innymi słowy, firma budowlana może przekazać nieposegregowane odpady uprawnionemu odbiorcy (np. przedsiębiorstwu recyklingowemu) na podstawie umowy, a ten dokona sortowania we własnym zakładzie. Rozwiązanie to rozwiewa wcześniejsze wątpliwości interpretacyjne i ułatwia praktyczne wdrożenie selekcji odpadów BiR przez mniejsze firmy. Przepisy te weszły w życie 1 stycznia 2025 r. zgodnie z ustawą znowelizowaną pod koniec 2024 roku. 

Projektowanie przestrzeni miejskiej wymaga dziś znacznie więcej niż tylko dbałości o układ budynków, ciągów pieszych i zieleni. Równie istotne stają się elementy infrastruktury technicznej – takie jak systemy gospodarowania odpadami – które do tej pory traktowano jako estetyczny problem, a nie jako część spójnej koncepcji urbanistycznej. Pojemniki na odpady, choć funkcjonalnie niezbędne, są z reguły ignorowane na etapie projektowania, przez co dominują przestrzeń w sposób przypadkowy i nieestetyczny.

Architektura i urbanistyka stają się kluczowymi elementami w dążeniu do zrownoważonego budownictwa. W obliczu rosnącej liczby odpadów budowlanych oraz konieczności minimalizowania śladu węglowego, projektanci muszą podejmować świadome decyzje już na etapie koncepcyjnym. Każdy wybór materiału, każdy detal konstrukcyjny może wpłynąć na to, ile surowców zostanie zmarnowanych oraz jak dużo z nich będzie można ponownie wykorzystać.

Odpady budowlane w miastach – jak skutecznie zarządzać styropianem, gruzem i płytami karton gips?

Odpady bio stanowią istotną część strumienia odpadów komunalnych w Polsce, a ich skuteczne zarządzanie staje się coraz bardziej palącym problemem. W miarę jak miasta i gminy zmierzają w kierunku bardziej zrównoważonego rozwoju, rośnie potrzeba wdrażania nowoczesnych strategii, które umożliwią efektywne gospodarowanie odpadami organicznymi. Bioodpady, które obejmują resztki żywności, skoszoną trawę, liście oraz inne biodegradowalne materiały, mogą stanowić nawet 30-40% całkowitej masy odpadów komunalnych. Ich niewłaściwe składowanie nie tylko prowadzi do uwalniania metanu, jednego z najgroźniejszych gazów cieplarnianych, ale również przyczynia się do marnotrawstwa cennych zasobów organicznych.